Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu

Ngày 01/03/2016 11:01 AM (GMT+7)

“Tứ Phủ” (“Four Palaces”) là chuyến du hành vào cõi tâm linh ấn tượng trên sân khấu Việt.

Các loại hình nghệ thuật truyền thống luôn có một vị trí quan trọng trong kho tàng văn hoá của bất kỳ quốc gia nào, là niềm tự hào, cũng như sự nhận diện của mỗi dân tộc mỗi khi bước ra thế giới.

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 1

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 2

Nghi lễ Lên Đồng hay hát văn trong Tín ngưỡng Đạo Mẫu là một trong những loại hình nghệ thuật dân gian sinh động, đa giác quan bậc nhất.

Bên cạnh những bộ môn như rối nước, tuồng, chèo, ca trù…, một trong những loại hình nghệ thuật dân gian đặc biệt có không gian diễn xướng sinh động, đa giác quan bậc nhất có lẽ là hát văn trong Tín ngưỡng Đạo Mẫu - nghi lễ Lên Đồng vừa có đàn, vừa có hát, trang phục lộng lẫy, tinh thần diễn xướng đặc biệt nổi bật yếu tố tâm linh, tạo ra sự quan tâm đặc biệt với cộng đồng những người yêu văn hoá trên thế giới.

Hiểu biết về đạo Mẫu và tín ngưỡng thờ Mẫu cũng như Lên Đồng, Hát Chầu văn chưa được đầy đủ. Theo con mắt của một số người, đây vẫn là mê tín dị đoan, buôn thần bán thánh, do một số cá nhân cố tình thực hành sai, bóp méo tín ngưỡng để trục lợi. Nhưng thực sự đây là một tín ngưỡng rất đẹp của dân tộc, rất độc đáo của Việt Nam.

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 3

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 4

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 5

Theo một số người, nghi lễ Lên Đồng là mê tín dị đoan, buôn thần bán thánh, nhưng thực chất đây là tín ngưỡng rất đẹp và độc đáo của dân tộc Việt Nam.

Được sự đồng ý của Thủ tướng Chính phủ, Việt Nam đã gửi hồ sơ “Tín ngưỡng thờ Mẫu của người Việt” tới tổ chức UNESCO đệ trình là Di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Hồ sơ sẽ được UNESCO xem xét đánh giá vào tháng 12/2016 tại kỳ họp thứ 11 của Ủy ban Liên Chính phủ Công ước Bảo vệ Di sản văn hóa phi vật thể (Công ước 2003) tại Ethiopia.

Tứ Phủ là vở diễn được lấy cảm hứng từ nghi lễ Lên Đồng trong văn hoá Đạo Mẫu của Việt Nam. Vở diễn là công sức và tâm huyết của đạo diễn Việt Tú, người đã dành 3 năm tìm hiểu và 1 năm lên ý tưởng dàn dựng, với mong muốn tạo dựng được nghi lễ Hầu Đồng gốc của người Việt, trả lại nguyên bản cái hay cái đẹp, sự trong sáng, tôn vinh sự lộng lẫy, tinh tế của nghệ thuật để giới thiệu với bạn bè quốc tế mỗi lần ghé thăm Hà Nội. Chương trình diễn ra đều đặn gần 6 tháng nay tại Rạp Công Nhân với tần suất 12 ca diễn/tháng.

Một số trích đoạn trong vở diễn "Tứ Phủ".

Tứ Phủ (Four Palaces) là chuyến du hành vào cõi tâm linh ấn tượng với sự kết hợp giữa những nét đẹp tinh tế nhất của tinh thần Đạo Mẫu, nghi lễ Lên Đồng với hiệu ứng của âm thanh, ánh sáng, hình ảnh trình chiếu độc đáo trong suốt 45 phút trình diễn. Tứ Phủ gồm 3 chương: Chầu Đệ Nhị - Ông Hoàng Mười - Cô Bé Thượng Ngàn.

Với phần xếp đặt tổng thể, rạp Công Nhân, vốn chỉ quen thuộc với các vở kịch, nay trở thành không gian mang yếu tố trình diễn, thưởng lãm truyền thống tinh tế, đặc sắc. Ở sảnh chính là không gian trưng bày, với một ban sơn trang vàng mã lớn tỉ lệ 1/1 của những “giá hầu”, những ngựa giấy, voi giấy được sắp xếp một cách có cấu trúc như tác phẩm sắp đặt, được thực hiện bởi những nghệ nhân ba đời làm vàng mã. Cách thức này mang lại một cảm giác về không gian tâm linh đầy đủ, như một sự dẫn dắt về yếu tố thị giác trước khi mở màn phần trình diễn chính ở tầng 2.

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 6

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 7

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 8

Không gian trưng bày ở sảnh chính tạo cảm giác về không gian tâm linh đầy đủ, như một sự dẫn dắt về yếu tố thị giác trước khi mở màn phần trình diễn chính ở tầng 2.

Những động tác nhập đồng của diễn viên sẽ kết hợp với trình diễn trực tiếp trên sân khấu, cùng hiệu ứng của những đoạn clip đặc tả đến từng chi tiết với tông màu lộng lẫy, vẫn dân tộc nhưng thực sự hiện đại. Hai người hầu dâng vốn từ trước đến nay không gây được sự chú ý, nhưng trên sân khấu Tứ Phủ họ trở thành điểm nhấn chính với sự lên xuống phối hợp nhịp nhàng cho phần khăn áo của Thanh đồng. 

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 9

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 10

Những động tác nhập đồng của diễn viên sẽ kết hợp với trình diễn trực tiếp trên sân khấu, cùng hiệu ứng của những đoạn clip đặc tả đến từng chi tiết với tông màu lộng lẫy, vẫn dân tộc nhưng thực sự hiện đại.

Có thể nói cách tiếp cận mang phong cách dùng tư tưởng hiện đại để làm nổi bật yếu tố truyền thống đặc trưng của đạo diễn Việt Tú - điều được anh thể nghiệm nhiều trong những năm gần đây với các dự án văn hoá của mình - đã mang đến những hiệu quả đặc biệt khi chuyển tải văn hoá truyền thống đến gần hơn với đông đảo công chúng. Nó cũng là cách nhìn trung thực về văn hoá, tư duy của tác giả trong cấu trúc của tác phẩm, trả lại những gì đẹp đẽ, tinh tế và nguyên bản nhất của nghệ thuật trong Đạo Mẫu.

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 11

Đạo diễn Việt Tú, người đã dành 3 năm tìm hiểu và 1 năm lên ý tưởng dàn dựng vở diễn "Tứ Phủ".

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 12

Bà Katherine Muller-Marin - Trưởng Đại Diện UNESCO tại Việt Nam.

Vở diễn “Tứ Phủ” đem nghi lễ Lên Đồng lên sân khấu - 13

Ông Phạm Sanh Châu - Tổng Thư Ký Uỷ Ban Quốc Gia UNESCO Việt Nam - phát biểu tại buổi diễn.

Một số hoạt động nổi bật của Tứ Phủ:

- Ngày 15/10/2015, Tứ Phủ đã có vinh dự trình diễn phần ấn tượng nhất trong vở diễn tại Tanzania, trong một lễ khai trương trước Tổng thống và Phó Thủ Tướng, cùng Bộ trưởng bộ Thông tin Truyền thông Việt Nam và đông đảo quan khách hai nước.

- Ngày 21/11/2015, Nhà thiết kế nổi tiếng thế giới Kenzo đã tới xem và dành những lời khen ngợi cho Tứ Phủ, đặc biệt ở phần trang phục.

- Trong tháng 12/2015, Tứ Phủ được giới thiệu trang trọng trên tạp chí Heritage, Vietnam News.

- Ngày 18/2/2016, Rạp Công Nhân với sức chứa gần 500 chỗ chật kín khán giả đến thưởng thức trình diễn Tứ Phủ. Đây là chương trình vinh dự mở màn năm mới 2016 của Ủy ban Quốc gia UNESCO Việt Nam, Bộ Ngoại Giao, đồng thời cũng là món quà đặc biệt chia tay với bà Katherine Muller-Marin - Giám đốc Văn phòng đại diện UNESCO tại Việt Nam - người được mệnh danh là “Người đàn bà di sản” với nhiều đóng góp lớn cho việc tôn vinh văn hóa Việt.

- Trong 6 tháng trình diễn, Tứ Phủ đã vinh dự đón tiếp rất nhiều vị đại sứ, tuỳ viên văn hoá Pháp, Italia, Ba Lan, Hungary, Canada, Unicef, v.v…, cùng hàng nghìn lượt khán giả trong nước và mọi vùng quốc gia trên thế giới đến thưởng thức.

Penvus
Nguồn: [Tên nguồn]

Tin liên quan

Video cùng chủ đề Sân khấu kịch nói