Ngày 30/5, Sao Hỏa gần Trái Đất nhất 11 năm qua

Tối ngày 22/5 là thời gian thích hợp nhất để quan sát hành tinh đỏ. Sao Hỏa nằm đối diện với Trái Đất và Mặt Trời nên được chiếu sáng đầy đủ. Ngay từ khi màn đêm vừa buông xuống, Sao Hỏa sẽ tỏa sáng rực rỡ ở bầu trời hướng đông nam cùng chòm sao Scorpius (Bò cạp).

Sau đó, ngày 30/5, Sao Hỏa ở gần Trái Đất nhất trong suốt 11 năm qua với khoảng cách chỉ 75,3 triệu km. Trên lý thuyết, khoảng cách gần nhất giữa Trái Đất và Sao Hỏa là 54,6 triệu km khi Sao Hỏa đến gần Mặt Trời nhất và Trái Đất ở xa Mặt Trời nhất. Tuy nhiên, điều này chưa từng được ghi nhận trong lịch sử.

Xem clip tại đây:

Lần gần nhất giữa hai hành tinh là vào năm 2003 khi cả hai chỉ cách nhau 56 triệu km. Lúc đó chúng đã nằm gần nhau nhất trong suốt 60.000 năm. Kỷ lục này sẽ bị phá vỡ vào năm 2287 khi Sao Hỏa và Trái Đất sẽ ở gần nhau hơn nữa. Lần gần nhau tiếp theo của hai hành tinh là vào 31/7/2018, khi chúng cách nhau chỉ 57,8 triệu km.

Sao Hỏa và Trái Đất sẽ ở xa nhau nhất khi mỗi hành tinh nằm ở điểm xa nhất so với Mặt Trời, tức hai hành tinh sẽ đối diện nhau qua Mặt Trời với khoảng cách 401 triệu km. Khoảng cách trung bình giữa hai hành tinh là 225 triệu km.

Ngày 30/5, Sao Hỏa gần Trái Đất nhất 11 năm qua

Nguyên nhân nào khiến Sao Hỏa đạt vị trí trực đối?

Tất cả các hành tinh và những thiên thể khác trong hệ Mặt Trời đều quay xung quanh Mặt Trời. Trái Đất và Sao Hỏa cũng vậy, nhưng Trái Đất ở gần hơn nên quay quanh Mặt Trời nhanh hơn Sao Hỏa.

Khi Trái Đất đi được hai vòng quanh Mặt Trời thì Sao Hỏa mới đi được khoảng một vòng. Thế nên đôi khi Trái Đất sẽ nằm ở bên kia Mặt Trời so với Sao Hỏa, và cũng thỉnh thoảng Trái Đất sẽ song hành cùng Sao Hỏa ở khoảng cách rất gần, như tháng 5 này.

Cứ khoảng 26 tháng thì Sao Hỏa sẽ đạt vị trí trực đối so với Trái Đất. Và cứ 15 đến 17 năm, Sao Hỏa sẽ vừa đạt vị trí trực đối và vừa đạt vị trí cận nhật, tức ở gần Mặt Trời nhất trên quỹ đạo của nó.

Nếu quỹ đạo của Trái Đất và Sao Hỏa tương quan nhau một cách hoàn hảo, thì chúng ta sẽ được quan sát Sao Hỏa ở vị trí trực đối rất nhiều lần. Tuy nhiên, hành tinh khí Sao Mộc khổng lồ gây ra lực hấp dẫn làm thay đổi hình dạng quỹ đạo Sao Hỏa, ngoài ra mặt phẳng quỹ đạo của Trái Đất và Sao Hỏa cùng không nằm trùng nhau mà lệch nhau. Nên chúng ta phải đợi một thời gian mới quan sát tốt được Sao Hỏa.

Bạn sẽ quan sát tốt Sao Hỏa cho đến hết ngày 3/6, sau đó Sao Hỏa sẽ bớt sáng dần và lặn đi sau nửa đêm từ tháng 8. Từ tháng 6/2017, chúng ta sẽ không quan sát được Sao Hỏa vì Trái Đất đi nhanh đã bỏ Sao Hỏa lại trên đường quỹ đạo quanh Mặt Trời.

Chúng ta có thể quan sát Hỏa Tinh trực tiếp bằng mắt thường. Ánh sáng đỏ của Sao Hỏa rất nổi bật trên bầu trời đêm và sẽ át đi ánh sáng đỏ cam của sao Antares thuộc chòm sao Bò cạp. Bạn hãy quan sát qua kính thiên văn để có thể thấy được bề mặt đỏ và thậm chí là lớp băng trên đỉnh cực bắc của nó.