Trên thực tế, khi xét xử nhiều vụ ly hôn vì lý do ngoại tình, HĐXX chỉ chấp thuận cho ly hôn chứ người vi phạm không bị xử lý hình sự với lý do không đủ căn cứ.
Theo quan điểm của luật sư Trịnh Anh Dũng (Đoàn luật sư TP. Hà Nội), quy định tăng mức xử phạt trong Dự thảo "Nghị định xử phạt hành vi vi phạm quy định về cấm kết hôn, vi phạm chế độ hôn nhân" chỉ mang ý nghĩa đáp ứng theo thời giá hiện nay. Còn nói đến tính nghiêm minh thì hành vi vi phạm trên trong pháp luật hình sự đã quy định. Thế nhưng để xử lý được hành vi vi phạm này lại không hề đơn giản. "Trong đời sống hành vi vi phạm chế độ 1 vợ 1 chồng diễn ra khá phổ biến, thế nhưng rất hiếm có vụ nào bị xử lý hành chính, chứ chưa nói đến hình sự" - LS Dũng phân tích.
Theo Thông tư liên tịch 01 ngày 25.9.2001 của Bộ Tư pháp, Bộ Công an, TAND Tối cao, VKSND Tối cao thì việc chung sống như vợ chồng phải được chứng minh bằng việc có con chung, có tài sản chung, được hàng xóm và xã hội xung quanh coi như vợ chồng, đã được gia đình, cơ quan, đoàn thể giáo dục mà vẫn tiếp tục duy trì quan hệ đó...
Thế nhưng để chứng minh những điều trên quá khó. Trong trường hợp hành vi bị bắt quả tang quan hệ bất chính thì cũng là vi phạm thuộc phạm trù đạo đức, giữa họ cũng không có con chung, tài sản chung nên cũng khó xử lý hành chính. Một khi không xử lý hành chính lần một thì lần sau nếu người đó vi phạm sẽ không có căn cứ xử lý hình sự.
Một khi không xử lý hành chính lần một thì lần sau nếu người đó vi phạm sẽ không có căn cứ xử lý hình sự. (ảnh minh họa)
Còn điều kiện thứ hai để xử lý hình sự là việc vi phạm chế độ hôn nhân 1 vợ 1 chồng gây hậu quả nghiêm trọng. Điều đáng nói là hậu quả nghiêm trọng ở đây được hiểu theo cách vật chất như làm cho gia đình của một hoặc cả hai bên tan vỡ, ly hôn, vợ hoặc chồng, con vì chuyện đó tự vẫn. Trên thực tế, khi xét xử nhiều vụ ly hôn vì lý do ngoại tình, HĐXX chỉ chấp thuận cho ly hôn chứ người vi phạm không bị xử lý hình sự với lý do không đủ căn cứ.
LS Nguyễn Quang Tiến (Đoàn luật sư TP. Hà Nội) cho biết: "Tôi tham gia bào chữa rất nhiều vụ án mà nguyên nhân xuất phát từ việc ngoại tình, ở mức nhẹ thì cố ý gây thương tích cho nhau, cưỡng đoạt tài sản, nặng hơn là giết người. Có thể nói hành vi ngoại tình là mầm mống phát sinh tội phạm, đặc biệt là ở nông thôn do hiểu biết pháp luật còn hạn chế".
Hiện chưa có thống kê chính thức hằng năm có bao nhiêu vụ án xảy ra do nguyên nhân ngoại tình, tuy nhiên đã có không ít các vụ đau lòng được báo chí thông tin. Vào tháng 6.2012, TAND TP.Hà Nội đã đưa ra xét xử bị cáo Lê Thị Hiển (SN 1955, ở huyện Thường Tín, Hà Nội) cùng 7 đồng phạm về tội giết người. Ông Phạm Văn Đường là chồng của bị cáo Hiển, do quan hệ rạn nứt đã đi ở với "vợ bé". Quá bức xúc, bị cáo Hiển đã thuê côn đồ chém chồng nhằm cảnh cáo. Thế nhưng do các đối tượng chém thuê quá tay dẫn tới nạn nhân tử vong. Bị cáo Hiển phải chịu mức án 14 năm tù.
