Tổng thống Philippines Benigno Aquino nói ông thức dậy hầu như mỗi ngày với câu hỏi thường trực: “Trung Quốc được lợi gì từ tất cả chuyện này?”. Một câu hỏi chưa có lời đáp.
Trả lời phỏng vấn kênh truyền hình Bloomberg ngày 22-5 tại Manila, vị tổng thống 54 tuổi nói: “Điều gì khiến Trung Quốc tranh giành chủ quyền trên biển Đông, áp chế các nước như Philippines hay Việt Nam là câu hỏi then chốt nhất”.
Câu hỏi ấy càng hóc búa hơn với ông Aquino khi Trung Quốc thường tuyên bố muốn thắt chặt quan hệ kinh tế với Đông Nam Á và muốn được nhìn nhận là một đối tác trong khu vực. “Tranh chấp với láng giềng thì có ích gì cho công cuộc phát triển kinh tế của chính Trung Quốc? Những căng thẳng lâu nay đều có ảnh hưởng nhất định đến thương mại, du lịch và nhiều khía cạnh khác nữa” - Tổng thống Philippines đặt câu hỏi.
Tổng thống Philippines suy nghĩ về hành động của Trung Quốc hầu như mỗi ngày. Ảnh: Bloomberg
Đây cũng là vấn đề đau đầu của các nước Đông Nam Á bởi lẽ bên cạnh sức mạnh quân sự, Trung Quốc còn là đối tác thương mại lớn nhất của ASEAN. Ông Aquino nói thêm: “Chúng ta nên nhớ tới những bài học lịch sử rằng chiến tranh là vô nghĩa. Những căng thẳng mà chúng ta đang cảm thấy có thể đẩy tất cả vào một cuộc xung đột không ai mong muốn”.
Những hành động gây hấn của Trung Quốc - mới nhất là hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 (Haiyang Shiyou 981) trong vùng biển Việt Nam - đang đưa Việt Nam và Philippines lại gần nhau.
Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng cho báo giới quốc tế hay chính phủ Việt Nam đang cân nhắc hành động pháp lý chống lại Trung Quốc. Điều này có thể hỗ trợ cho vụ kiện Trung Quốc ra tòa án trọng tài quốc tế của Philippines, theo Tổng thống Aquino.
